Bilinmesi Gereken Borsa Terimleri (L-M-N)

Borsayla ilgilenen kullanıcılar için işlerine yarayabilecek bazı borsa terimleri ile ilgili kısa bilgiler verdik. 

 

• LEASING (Finansal Kiralama):

Firmaların ticari ve sınai faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için gereksinim duydukları duran varlıkları satın almak yerine belirli kira ödentisi karşılığında kullanım olanağı tanıyan ve banka kredilerine alternatif olarak doğan orta dönemli finansman yöntemidir. 

Bu yöntem, 1930’lu yıllarda Dünya Ekonomik Krizi’ndeki finansman zorluğu ve 2. Dünya Savaşı sonrasında teknolojik gelişmelerin yenileşme ve modernleşme harcamalarına çözüm olarak geliştirildi. Türkiye’de de 1985′ten başlayarak daha çok KOBİ’ler tarafından kullanılmaktadır.

• LİBOR:

Londra bankaları arasında günlük olarak belirlenen faiz oranıdır ve uluslararası işlemlerde referans alınır.

• LİKİDİTE: 

Para piyasasında işlem gören para ve para niteliğinde değişim ve değer ölçüsü araçları için kullanılmaktadır.

• LİKİDİTE ORANI: 

Kısa vadede nakde dönüşebilecek dönen varlıkların, kısa vadeli borçları karşılama gücünü gösterir.

• LİKİDİTE RİSKİ:

Sahip olunan kıymetin istendiğinde paraya çevrilememesini, kıymetin cari piyasa değerinin altında elden çıkarılmasını ifade eder.

• LİKİT FON: 

Borsa terimleri arasında vadesine 90 günden az kalmış sermaye piyasası araçlarından oluşan fonları ifade etmek için kullanılan kavram.

• LİMİTLİ EMİR:

Emri veren alıcının, işlemin gerçekleşmesi için kabul ettiği en yüksek fiyatı, satıcının ise satmaya razı olduğu en düşük fiyatı belli ettiği emir tipidir.

• LOT:

Borsada 1.000 adet hisse senedi bir araya gelerek de birer lotu oluşturur. Böylece 1 lot senet miktarı, şirketin 1.000.000 liralık sermayesini temsil etmektedir ve İMKB’de işlemlere konu birimi teşkil etmektedir. Lotun altındaki küsuratlı miktardaki senet miktarları normal seans esnasında alım-satıma konu olabilmekle beraber fiyat kotasyonları verilememektedir.

• LOTALTI: 

Lot’a tamamlanmayan 1.000 adedin altını ifade eder.

• MACD GÖSTERGESİ:

(The Moving Average Convergence / Divergence: hareketli ortalamaların Uyumluluğu ve Uyumsuzluğu) MACD`de 26 günlük hareketli ortalamadan 12 günlük hareketli ortalama çıkarılır. Daha sonra çıkan farkın 9 günlük hareketli ortalaması alınır. MACD “al” komutunu kesişme yukarı doğru olduğunda “sat” komutunun ise kesişme aşağıya doğru olduğunda verir.

• MAL: 

Hisse senedi.

• MALİ ENDEKS:

Mali sektörde yer alan şirketlerin hisse senetlerinin fiyatlarındaki değişmeler dikkate alınarak hesaplanan hisse senetleri piyasası endeksidir.

• MALİ İSTİKRAR:

Geniş anlamda mali sistemin ya da altyapısının, dar anlamda da mali piyasanın dengede olmasıdır. Mali sistem, tasarrufların toplanarak yatırımcılara ya da tüketicilere aktarılmasını sağlayan mekanizmalar (banka, kooperatif ya da para, tahvil gibi…) bütünüdür.

• MALİ POLİTİKA:

Kamunun; vergi, masraf ve borç idaresiyle piyasadaki para miktarını kontrol etmesine yönelik politikaların bütünüdür. Ekonomistlere göre, para politikasından daha etkilidir.

• MALİ SEKTÖR: 

Borsa terimleri arasında yer alan mali sektör ekonomide iktisadi faaliyetlerin finansmanında  rol oynayan kurumlardan oluşan sektörü tanımlamak için kullanılır.

• MALİ TABLOLAR:

Türk Vergi Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kanunu’nca bazı şirketler için zorunlu olarak tutulan, şirketin dönemsel faaliyetleri sonucu hazırlamak ve yayınlamak (halka açık şirketler, aracı kurumlar vb.) zorunda oldukları ve ilgili şirketin performansını gösteren, standartlaştırılmış muhasebe kayıtlarıdır. Başlıcaları bilanço, gelir-gider tablosu, satılan malın maliyeti, kâr dağıtım, fon ve nakit akım tablolarıdır.

• MAL KİLİTLEME:

Düşük fiyattan alınan bir hisse senedinin fiyatını yapay olarak yükseltilip, daha sonra bu hisse senedini bir aracı kuruma alıp parasını vermeden kaçmak.

• MALİ PİYASALAR:

 

1. Para piyasası: Nakdin ve vadesi bir yıldan az olan kısa vadeli yatırım araçlarının bulunduğu piyasadır. Bu piyasadaki vadeler, genellikle bir yılı aşmaz.
2. Sermaye piyasası: Hisse senedi ve devlet tahvili gibi orta ve uzun vadeli yatırım araçlarının yer aldığı piyasadır.

Her iki piyasanın da ana kaynağı, tasarruf sahiplerinin birikimleridir.

• MAL YAPMAK:

 Bir hisse senedini toplamak. Yani yavaş yavaş satın almak.

• MAL YEMEK: 

Operasyon yapan spekülatörlerin desteğine satış gelmesi, beklenmeyen satış.

• MANÜPLASYON:

Borsa terimleri arasında, hisse senedini yapay hareketlerle fiyatını düşürmek için kullanılan bir kavram.

• MARKET-MAKER: 

Piyasa düzenleyicisi demektir. Hisse senetlerinde alım ya da satım yapılarak aşırı fiyat hareketlerinin önlenmesidir.

• MENKUL KIYMET:

Ortaklık veya alacaklılık sağlayan belli bir meblağı temsil eden, yatırım aracı olarak kullanılan dönemsel gelir getiren, misli nitelikte seri halinde çıkarılan, ibareleri aynı olan ve şartları kurulca belirlenen kıymetli evraktır.

• MENKUL KIYMET BORSALARININ GÖREVLERİ:

 

1.  Yatırım araçları için sürekli bir pazarın var olması,
2.  Yatırım araçlarının gerçek fiyatlarının belirlenmesine olanak sağlaması,
3.  Ekonomiye kaynak yaratması.

 

• MENKUL KIYMET İHRACI:

Sermaye piyasası araçlarının ihraççılar tarafından çıkarılıp halka arz edilerek veya halka arz edilmeksizin satışıdır.

• MENKUL KIYMET İRADI:

Menkul ve gayrimenkullerden elde edilen faiz, kira, rant gibi hasılatı ifade etmektedir.

• MERKEZ BANKASI:

Banknot ihraç eden, hükümetin para ve kredi politikasını yürütmede yardımcı olan, veznedarlık görevini üstlenmiş, devletin iktisadi ve mali danışmanlığını yapan kurumdur.

• MEVDUAT:

Belirli dönem için geri ödemek koşuluyla belirli bir bedel karşılığında mevduat sahibi kişilerce bankalara tevdi edilen paradır.

• MOMENTUM :

Bugünkü fiyatın baz alınan önceki fiyata bölünmesi sonucu ve sonucun 100 etrafında salınmasıyla oluşur. Momentum baz alınan kendi ağırlıklı ortalamasının üzerine çıktığında “al” komutu, düştüğünde ise “sat”” komutu verir.

• MORATORYUM: 

Borsa terimleri arasıda, bir şirketin ya da devletin ödeyemediği borçlarını ertelemesini ifade etmek için kullanılır.

• MÜŞTERi BAZINDA SAKLAMA: 

1995 yılından itibaren borsa yatırımcılarının borsa üyeleri nezdindeki saklama hesaplarının Takasbank nezdinde eşlenerek müşterinin kod ve şifresini kullanarak Takasbank nezdindeki bakiyesini takip edebilmesini sağlayan hizmettir.

• MÜŞTERİ EMRİ:

 Borsa üyelerine müşterileri tarafından verilen alım satım emirleridir.

• NAMA YAZILI SENET: 

Hisse senedinin üzerinde sahip olanın ad ve soyadının yazılı olduğu senetlerdir. Bu hisselerin satılması durumunda şirketlerin pay kütüğü defterine kaydı gerekmektedir ve hisse üzerine yeni sahip olanın adı ve soyadı yazılır.

• NAKİT AKIM TABLOSU: 

İşletmenin nakit giriş ve çıkışlarını gösteren tablodur. Düzenlendiği dönem itibarıyla nakit açığı veya fazlasını gösterir ve finansal planlamada kullanılır.

• NAKİT AKIŞ ORANI: 

İşletmenin nakit rezervlerinin yabancı kaynakları karşılama gücünü göstermektedir. Net Dönem Karı+Amortismanlar-Nakit çıkışı Gerektirmeyen Giderler(Toplam) / Kısa Vadeli Borçlar-Uzun Vadeli Borçlar

• NET KAR MARJI ORANI: 

Borsa terimleri arasında, İşletmenin satışlarının vergi sonrası kara göre karlılığını ölçmek için kullanılan kavram. Net Dönem Karı / Net Satışlar

• NET İÇ VARLIKLAR:

Merkez Bankası’nın net iç varlıkları (NİV), para tabanından ay sonu cari kurlarla hesaplanan Net Dış Varlıklar kalemi çıkartılarak hesaplanır. Para tabanı, Merkez Bankası emisyonu artı bankacılık sektörünün Merkez Bankası nezdindeki TL mevduatları olarak tanımlanır. Merkez Bankası’nın net dış varlıkları ise, Banka’nın net uluslararası rezervlerinin, orta vadeli döviz kredilerinin (net) ve diğer net dış varlıkların toplamı olarak tanımlanır.

• NOMİNAL DEĞER (Par Value): 

Menkul değerlerin üzerinde yazılı olan değerdir. Bir hisse senedi başına sermayeden düşen payı belirtir. İMKB, borsaya kote olmuş tüm senetlerin nominal değerlerini 1.000 lira olarak kabul etmiştir. Fakat, kote olmayan

Şirketlerin genelinde de nominal değer 1.000 lira olarak kullanılmasına karşın 500 lira veya 5.000 lira gibi nominal değerler de kullanılmaktadır.

• NOMİNAL FAİZ ORANI: 

Piyasada uygulanan cari faiz oranlarıdır. Fiyat hareketlerinden arındırılmadığından reel faiz düzeyini göstermez.

• NORMAL EMİR:

Küsüratsız tam olarak 1 lot ve katlarından oluşan emirdir.

Bu yazımızda borsa ile yakından ilgilenen ve borsa terimleri hakkında daha kapsamlı bilgilere sahip olmak isteyen kullanıcılar için L, M, N harfleriyle başlayan borsa terimlerini ele aldık. Bu tarz bilgiler ilginizi çekiyorsa sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.